Zaprezentowano wyniki badań nad zatrudnieniem pierwszych 9 roczników absolwentów Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Przedstawiono kierunki skierowań absolwentów poszczególnych wydziałów i specjalności do przedsiębiorstw i instytucji gospodarki morskiej oraz stan i cechy ich zatrudnienia w okresie badań. Określono ilościowo podstawowe przyczyny i formy rozwiązania umów o pracę oraz ich zróżnicowania w odniesieniu do absolwentów poszczególnych kierunków studiów w przedsiębiorstwach armatorskich.

Przedstawiono uwarunkowania losów absolwentów Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, tworzące się zarówno w sferze przygotowania do zawodu w uczelni, sytuacji w przedsiębiorstwach armatorskich - żeglugowych i rybackich, jak i regulacji prawnych procesu zatrudnienia. Przeprowadzono analizę ogólnej sytuacji zatrudnienia absolwentów szkół Wyższych w Polsce, przyczyn i charakteru narastania zjawiska nadmiaru absolwentów oraz perspektyw w tym zakresie.

Daleko idące przemiany w życiu społeczno-politycznym kraju, które objęły także i szkolnictwo wyższe, wymagają zarówno powrotu do szeroko rozumianych leninowskich norm życia partyjnego jak i dostosowania metod pracy uczelnianych organizacji partyjnych do warunków tworzącej się autonomii i samorządności socjalistycznej szkoły wyższej. Bazując na: cechach środowiska szkoły wyższej, uchwałąch posiedzeń plenarnych KC PZPR w sprawie zadań organizacji partyjnych i rozwoju demokracji wewnątrzpartyjnej, dotychczasowych kierunkach dyskusji w zakresie rozwoju autonomii i samorządności szkoły wyższej oraz doświadczeniach uczelnianej organizacji partyjnej, w nowych jakościowo warunkach pracy w Uczelni.

Przeprowadzono analizę ogólnie obowiązujących w gospodarce narodowej metod obliczania ekonomicznych efektów postępu technicznego w zastosowaniu do specyficznych warunków wdrażania postępu technicznego w zakresie nowych konstrukcji narzędzi połowów morskich, w obowiązującym aktualnie systemie ekonomiczno - finansowym gospodarki rybnej, w tym systemie cen zbytu.

Pierwsza, wprowadzająca część opracowania, zawiera dyskusję na temat podstawowych pojęć w przemiocie ilościowych metod oceny jakości oraz potrzebm warunków i zakresu stosowania innych niż ekonomiczne mierników oceny efektów postępu techniczno-naukowego. W drugiej części dokonano, metodą analizy porównawczej, wyboru jednej z metod kwalitonomicznych - zastosowanych w Morskim Instytucie Rybackim w Gdyni, przez Jerzego Sierockiego - do oceny tylko dwóch konstrukcji włoków pelagicznych, których badania eksploatacyjne zamierza przeprowadzić Instytut Rybołówstwa Morskiego WSM w Szczecinie. W badaniach, wykonanych przez MIR, do oceny jakości 4 różnych konstrukcji zestawów trałowych do połowu kryla, zastosowano dwie metody kwalitonomiczne: metodę PATTERN oraz tzw. metodę Kolmana - zmodyfikowaną przez J. Sierockiego.

Prace nad optymilizacją kierunków rozwoju i sieci szkół wyższych w Polsce, prowadzone m.in.. Przez Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wymagają uprzedniego zdefiniowania i klasyfikacji takich pojęć, jaki dziedzina, dyscyplina, kierunek, specjalność i specjalizacja, funkcjonujących w obszarze nauki i kształcenia na poziomie wyższym. W artykule wskazano na podstawie analizy, na niespójność istniejących systemów pojęciowych nauki UNESCO i polskich propozycji na przykładzie nauk związanych z morzem i gospodarką morską.

Omówiono warunki awansu zawodowego, szczególnie w latach 1948-1953. Wzięto pod uwagę organizację nauki, liczebność absolwentów i politykę kadrową. Stwierdzono, że podstawową grupą uwarunkowań dotyczącą awansu zawodowego związana była ze stanem i rozwojem floty żeglugowej, ocenianych w 3 charakterystycznych podokresach rozwojowych lat 1946-1977.