Zanieczyszczenie środowiska i pożywienia oraz tradycyjne sposoby przetwarzania i spalania surowców są przyczynami wielu grup schorzeń organizmów żywych. Wytworzone dewastanty cywilizacyjne mają wspólne cechy - zakłócania przemian biochemicznych przez objęcie mechanizmów wytwarzania i kondensacji di-aldehydu malonowego oraz uwalnianie reaktywnych rodników hydroksylowych (*OH). Kondensacja może przebiegać do wytworzenia związków mono- i policyklicznych. W dyskusji zaproponowano hipotetyczną syntezę benzopirenu (rakotwórczego związkuj i „fałszywego" cholesterolu, wykazując możliwości powstawania związków patogennych oraz źródeł generowania rodników hydroksylowych, równie zdecydowanie odpowiedzialnych za stany modyfikujące podstawowe procesy biochemiczne żywych organizmów.

The work contains a selection of physical and chemical parameters of releasing, determination of density and optimal conditions of malone aldehyde (MDA) determina-tion in roasted coffee by means of thiobarbiturate method with alkaline hydrolysis pa-tented previously, useful for the assessment of numerous raw materials and goods. MDA is an undesirable compound in food; during condensation reaction to the form of, e.g., gas pitch, it is a radical-forming compound. The article is part of a cycle of studies on the research of goods quality from overseas countries.

The work covers the physical and chemical conditions of releasing and marking glyceral in roasted coffee in the presence of malone dialdehyde, as tricarbonic com-pounds, by destilation, thiobarbiturate method, with the introduction of alcaline hydrol-ysis. These compounds usually disturb each other during marking, being strongly reac-tive substances with multifaceted pathogenic interactions. The article is part of a cycle of studies on the research of goods quality from overseas countries.

Changes in oxidation of lipides and working out a new method of llberating malonic dialdehyde by means of alkaline hydrolysis and with thiobarbituric reaction as a measure of utility value of raw materials, food pro-ducts, feeding atuffs and ttechnical products. There habe been analysed chemical changes and physico-chemical properties of lipides as regards their suscep-tibility to oxidation and oxidizing polymerization. There have been investigated properties of lipides, taking into consideration limited possibilities of the hither ways and methods of izolating low-molecular compounds characterizing guality of products. The attention has been drawn mainly to a possibility of 1iberating malonic disldehyde, as an indicator substance, from primary and secondary compounds. There have been investigated and selected the optimum parameters of determining a degree of oridation of lipides in raw materials, food products, feeding stuffs and natural products assigned to technical purposes by means of a thiobarbituric method used together with alkaline hydrolysis. On the grounds of investigating 58 raw materials and products, it has been assumed that the most favourable conditions for the thiobarbituric method with alkaline hydrolysis are the following: a 5 minute hydrolysis for fatty and fatty protein parent substances, and a 15 minute hydrolysis for the parent substances of predominance of carbohydrates compounds in the agueous solution 0,35 N of soda alkalies, acidifloation of the hydrolyzed test specimen to pH 0,5 by means of the HCl solution containing 5-8 g NaCl analar, tha marimum distilling off malonic dialdehyde together with steam and causing the acidified to pH 1,5 distillate in the presence of a reagent of 2-thiobarbituric acid for 25 minutes.

Zbadano możliwość zastosowania oznaczania stopnia oksydacji tłuszczowców przez pomiar stężenia dwualdehydu malonowego metodą tiobarbiturową z hydrolizą alkaliczną w produktach z krylów jako metody jakościowej. Zmiany stopnia utleniania tłuszczów w produktach z krylów przechowywanych w zakresie temperatur +20stC i +2stC w ciągu 15 do 20 dób mieszczą się w przedziałach 12-14 jednostek liczb TBA.

W procesach przetwórczych, podczas przewozów i składowania, złożone przemiany fermentacyjne w ziarnach kakaowych, w czasie suszenia i prażenia mogą powodować oksydację lipidów, których ocena jest nieodzowna ze względów żywieniowych i zdrowotnych. Skłoniła ona do doświadczalnego ustalenia optymalnych warunków fizykochemicznych uwalniania MDA metodą hydrolizy alkalicznej z zastosowaniem reagenta tiobarbiturowego (TBA) do oceny jakości surowców i produktów kakaowych, jako obiektywnego wskaźnika - markera towarowego.

W ziarnie kakaowym podczas składowania i przewozów na duże odległości na statkach morskich mają miejsce procesy oksydacyjne. Ustalone maksimum absorbancji w paśmie 532 nm potwierdza, że głównym związkiem uwalnianym Z utlenionych tłuszczów jest dialdehyd małonowy. Po wstępnym określeniu warunków fizykochemicznych metody tiobarbiturowej z hydrolizą alkaliczną można stwierdzić, że poziom MDA nie jest zależny od zawartości tłuszczów, ale od szybkości ich utleniania i zawartych w nich nienasyconych wyższych kwasów tłuszczowych, istnieje także zależność od czasu składowania towaru i czasu jego przewozu.

Organizmy morskie roślin i zwierząt są źródłem wielu związków chemicznych o właściwościach leczniczych lub trujących dla ludzi i zwierząt. Przeciętnie w około 9% gatunków organizmów z mórz i oceanów wystęjiują związki o aktywnościach biologicznych ifarmakodynamicznych, z których właściwości przeciwbakteryjne, cytotoksyczne, przeciwkarcinogenne i immunostymulujące są najbardziej oczekiwane i cenne z możliwością ich zastosowania do celów leczniczych. Uważa się, że zorganizowana eksploatacja substancji o aktywnościach biologicznych i farmakologicznych w tzw. przyłowach przez flotyllę polskich statków rybackich oraz naukowych jest możliwa do realizacji z korzyścią dla gospodarki i ludzi.

Zawartości swalenu w tkankach zwierzęcych /w skórze, wątrobie, tkance tłuszczowej/ powyżej stężenia normalnego wynikają ze stanów chorobowych organizmów lub zmienionych warunków środowiska, zanieczyszczenia, obniżenia temperatury, zasolenia lub podwyższenia ciśnienia wody.